Hengel/Lijngewicht & Tippet dikte

Started by wh82, September 30, 2015, 16:08:13

Previous topic - Next topic

0 Members and 1 Guest are viewing this topic.

wh82

Ik ben benieuwd naar jullie kijk op dit artikel:
http://www.byrdultrafly.com/rodtip.htm
Het is op zijn minst controversieel maar ik vind het een interessante kijk op de zaken.

De kern van het verhaal is: met een lichtere hengel bij een tippet land je sneller een vis omdat de lichtere hengel je tip beter "beschermt".

Het resultaat is min of meer onderstaande tabel voor selectie van tip bij hengel/lijn/vlieg.


Rod weight      X rating        tippet diameter         pound test                 suggested fly size           
5-7 weight0X.011 inches9.0 poundssize-4 to size-6
5-7 weight1X.010 inches7.2 poundssize-4 to size-8
3-4 weight2X.009 inches6.3 poundssize-4 to size-10
3-4 weight3X.008 inches5.2 poundssize-6 to size-12
1-2 weight4X.007 inches4.3 poundssize-6 to size-14
1-2 weight5X.006 inches3.3 poundssize-14 to size-20
1-2 weight6X.005 inches2.1 poundssize-18 to size-26
0 weight5X-7X.006-.004 inches3.3-1.2 poundssize-20 to size-28
0 weight6X-8X.005-.003 inches2.1-1.0 poundssize-20 to size-28
00 weight7X-11X.004-.001 inches1.2-.4 poundssize-26 to size-32
000 weight8X-12X.003-.0009 inches1.0-.3 poundssize-28 to size-32


GRRRR tabellen en forums = geen gelukkig huwelijk.

Scaramouche

Ik weet niet of je een vis sneller landt, maar het is wel zo dat een lichte hengel meer klappen opvangt. Gebruik maar eens een 0.10 tippet op een #3 en een #9; bij die negen zul je de lijn veel sneller zien breken omdat de lijnspanning gewoon te snel te hoog wordt. En dan zijn er natuurlijk meesterlijke vissers die ook met die set nog goed kunnen drillen, maar dat zijn er toch wel heel erg weinig. Op het Engels Flyfisihing forum staat ergens een uitgebreid topic hierover, waar een wedstrijdvisser aangeeft dat hij met een #7 reservoir hengel met idioot dunne tippets vist in straffe winderige omstandigheden en daarmee wedstrijden wint, omdat andere vissers er gewoon niet in slagen om met die lijndikte de vis aan de lijn te houden en met lichtere hengels niet de noodzakelijke afstand kunnen halen. Dat leidde tot een heel intensieve discussie daar :)
Liever 1 vis aan de haak, dan de lucht van 10

wh82

M.. dat voelt tegenstrijdig maar ik kan me voorstellen dat het met veel wind handig is om de #7 te gebruiken terwijl je wel kleine vliegen wilt gebruiken voor moeilijke vissen.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik dit onderwerp interessant vind omdat ik bijv. in het OVM (redelijk dichtbij) wil vissen zonder direct een hengel er bij te kopen.
Drillen met een zo horizontaal mogelijke hengel waardoor je drillt met de onderste sectie van de hengel en niet met de (minder sterke) tip is ook iets wat ik interessant vind en graag wil proberen in de praktijk. Moet ik eerst natuurlijk een groot genoege vis daarvoor haken. Dat is me inmiddels enigzins gelukt op een put maar dat is weer niet echt te vergelijken met bijvoorbeeld het OVM.
(wat betreft dat drillen zie: http://www.byrdultrafly.com/fishlev.htm).

gijsie20

#3
En ook ; vis je op een stilstaand water zoals OVM, of een andere plas, of op stromend water? Dat geeft ook nogal verschil.

Op een rivier kan een vis met een klap nogal tegen de stroom in gaan hangen, metname stroomafwaarts gevist. Als je dan een 50+ er haakt is snel het zaakje eraf. (afgelopen weekend nog meegemaakt met 15/100  :( , vis ging er dwars doorheen, schrok me een hoedje )
Ik vis op rivieren in het buitenland afwisselend met een #3 of een #5, naar gelang seizoen, en wat ik denk te kunnen verwachten. Daar pas ik dan hengel/lijn en tippet op aan.




wh82

Helemaal mee eens.
Vis op stromend water is eigenlijk altijd sterker (en zeevis al helemaal) als je stroomafwaarts vist dan heb je ook nog eens dat de vis het voordeel van de stroming heeft, dan moet je zeker zijn van je "setup".

Als ik kijk naar drillen op licht materiaal kan ik me voorstellen dat je breuk kan voorkomen door je hengel vlak te houden. Wat dan overblijft is het landen: je hengeltop moet dan wel omhoog of je moet een extreem lange schepnetsteel hebben.

Scaramouche

Quote from: wh82 on October 01, 2015, 12:55:41Als ik kijk naar drillen op licht materiaal kan ik me voorstellen dat je breuk kan voorkomen door je hengel vlak te houden.

Ben ik het toch niet mee eens. Laat die hengel maar lekker buigen, daar zijn ze voor gemaakt en de demping beschermt je lijn dan beter tegen breuk. 'Horizontaal drillen' betekent toch dat je vooral op de rek van je lijn vertrouwen, en dat levert niet heel veel demping op, tenzij je een perfect aflopende slip op je reel hebt. Als ik 5 meter slack onder mijn hand heb liggen terwijl er een kwaaie vis stroomafwaarts vlucht, dan zet ik mijn hengel vol in de curve en probeer ik de vis opzij uit balans te trekken.

In mijn ervaring is dat in ieder geval de veiligste/productiefste manier.
Liever 1 vis aan de haak, dan de lucht van 10

wh82

Uiteraard, maar er is natuurlijk een verschil tussen helemaal rechtop en helemaal vlak. Als je de hengel helemaal rechtop houd laat je de demping over aan het zwakste gedeelte van de hengel: de tip. De meeste vliegenhengels buigen prima door tot in de grip, dat is nu net het sterkere gedeelte dus kan ook prima gebruikt worden voor demping.
Daarnaast ook dit:
http://www.fieldandstream.com/blogs/flytalk/2013/06/how-not-break-fly-rod-dont-grab-above-grip
Ik zie best wel eens foto's langskomen van mensen die enkelhandige hengel beethouden boven de grip en daarmee de kans op breuk verdubelen door het sterkste gedeelte van de hengel niet te gebruiken.

Scaramouche

Is die tip echt zo zwak? Ik heb eigenlijk nog nooit gehoord van een hengeltop die tijdens een dril brak, wel van het deel boven de grip.

Als je je hengel hoog vasthoudt, is het natuurlijk een ander verhaal, dan heb je een compleet andere krachtenverdeling. Zo heb ik vroeger best vaak gezien dat bij het wrakvissen een hengel sneuvelde op het moment dat iemand de hengel tijdens het takelen van een gul even liet rusten op de reling. Dan is het inderdaad heel snel 'knak'
Liever 1 vis aan de haak, dan de lucht van 10

Floor

Ik kan me niet voorstellen dat een hengeltop zo zwak is dat het tijdens de dril kritiek wordt tenzij de verhoudingen wel erg ver zoek zijn, bovendien doe je een vis drillen voor een groot deel door gebruik te maken van het 'dempend' vermogen van de (gehele) hengel.
Het liften van de lijn vanaf het water en het werpen in het algemeen geeft naar mijn idee meer stress op de hengeltop dan het drillen van een vis. Of zie ik dat verkeerd?
It's 106 miles to Chicago, we got a full tank of gas, half a pack of cigarettes, it's dark... and we're wearing sunglasses...Hit it.

wh82

#9
Dat bedoel ik nu ook weer niet. (zo snel breekt een hengel idd niet en werpen lijkt dan idd een eerdere oorzaak of een zware nimf tegen je hengeltop)
Het schijnt alleen effectiever om met een lage (wel kromme, begrijp me niet verkeerd, maar anders krom) dan met een hoge hengel te drillen. Je oefent meer kracht uit op de vis en hoeft zelf minder kracht te zetten.

QuoteHigh Sticking Rods are designed so that the lower, larger-diameter section can support severe stresses. If a rod under strain is held too close to vertical, the butt can't bend properly and the force is consequently applied near the middle, which is not as tough. Many rods meet their ends this way, especially high-end fly rods that have thin-walled blanks. When you're pulling hard, always keep the rod at less than 60 degrees above horizontal.

Bovenstaande uit Field en Stream maar ook filmpjes van Orvis of tekst van Bill Byrd (eerdere link).

Klinkt natuurlijk allemaal leuk in theorie maar ik ga het maar weer eens in de praktijk testen ;)
Ik wil gewoon zien of met bovenstaande benadering ik idd met een #5 goed uit de voeten kan met grotere vis.

henkverhaar

Quote from: wh82 on October 01, 2015, 21:41:42
Dat bedoel ik nu ook weer niet. (zo snel breekt een hengel idd niet en werpen lijkt dan idd een eerdere oorzaak of een zware nimf tegen je hengeltop)
Het schijnt alleen effectiever om met een lage (wel kromme, begrijp me niet verkeerd, maar anders krom) dan met een hoge hengel te drillen. Je oefent meer kracht uit op de vis en hoeft zelf minder kracht te zetten.
Je oefent niet zo zeer meer kracht uit (dat wordt toch echt bepaald door de spanning die je op je lijn en hengel zet, en die is, in eerste orde benadering, niet afhankelijk van het vlak waarin je die hengel houdt; bij een gelijke kromming vna de hengel staat er evenveel spanning op het system.

Het idee van je hengel vlak houden is het uitoefenen van een zijwaarste kracht op de vis ipv een opwaartse. Het kost die vis veel meer moeite om tegen die zijwaartse kracht te 'vechten' dan tegen opwaartse kracht, en de vis zal zich, zeker in stromend water, sneller gewonnen geven. Bovendien is de kans op breuk als gevolg van een plotselinge beweging van de vis bij zijwaarts kleiner omdat de kans kleiner is dat die plotse beweging tot een veel sterkere kromming van de hengel (zeg veel krommer dan 90 graden) leidt. Hengelbreuk (afgezien van die als gevolg van reeds bestaande haarscheurtjes, b.v. door impact van een goudkop) is vrijwel altijd het gevolg van het te ver door laten buigen van je hengel, niet van te veel kracht.

Een hengel bestaat uit een buis van plestik (tegenwoordig vrijwel altijd een epoxyhars) waarin (koolstof)vezels voornamelijk in de lengterichting lopen. Een buis die onder buiging belast wordt wordt aan de bovenkant langer en aan de onderkant korter. Zonder 'bewapening' (de koolstofvezels) zou een plestik buis bij buiging snel OF aan de bovenkant scheuren, OF aan de onderkant 'buckelen' (google maar eens). Probeer maar met een PVC pijp.

De bewapening zorgt er voor dat de bovenkant beter onder rek belast kan worden, en de onderkant onder druk. De elastische rekbaarheid van vezels is echter beperkt (nylon bijvoorbeeld rekt vrij ver, staal minder, en glasvezel en koolstofvezel nog minder). (Dit is ook waar de veelgenoemde en weinig begrepen 'modulus' van koolstofvezels over gaat: de modulus die meestal vermeld wordt is de mate van rek per trekkracht - of beter, de kracht die nodig is om een vezel een vast percentage uit te rekken.) Hengels worden zo ontworpen dat er bij een buiging over 90 graden geen overbelasting van de vezels optreedt. Buig je je hengel (veel) verder, dan worden de vezels verder uitgerekt, tot ze op een gegeven moment knappen.

wh82

Goed verhaal! Thanks!
Mooie gelegenheid om eens mijn werktuigbouwkunde en materialenleer boeken boven water te halen :D

Scaramouche

Heldere uitleg Henk!  ::agree:: ::goodjob::
Liever 1 vis aan de haak, dan de lucht van 10

Raymond

#13
Nu even mijn bescheiden mening. Een vis in stromend water is het sterkste als hij vecht tegen een zijwaartse kracht. Als je de hengel dus horizontaal houdt tijdens de dril, vecht hij tegen een zijwaartse kracht. Een vis heeft gewoon meer moeite met vechten tegen een kracht die hem naar boven trekt en door de hengel dus naar boven te houden (verticaal dus) tijdens de dril, mat de vis sneller af. Dit durf ik te beweren omdat ik vanaf heel jonge leeftijd vis op alle soorten vis op sterk stromend water.

Een tweede aspect waar je wel rekening mee dient te houden is het voorkomen van het lossen van de haak. Een hoog gehouden hengel veroorzaakt dus eerder het losschieten van de haak dan dat je hem horizontaal houdt. Een vis zwemt namelijk meestal weg van de kracht die hem tegenhoudt en als de lijn dus zoveel mogelijk in het verlengde van de vis wordt gehouden tijdens de dril, is de kans op losschieten van de haak kleiner.

Wat breken betreft, moderne kwaliteitshengels breken zelden of nooit. Als ze breken komt dit door ondeskundig gebruik, een beschadiging of een materiaalfout. Cor Spinhoven zei me ooit, 'voor iedere hengel komt een moment dat hij breekt, dit komt door het "moe raken" van het materiaal'. Nu is het zo dat deze materiaalmoeheid veel meer ontstaat door belasting tijdens het werpen en niet tijdens de dril. Wat Henk over de technische kant van buizen en buigen beschrijft klopt maar er wordt ook de door ontwerper heel veel marge meeberekend. Moderne materialen zijn echt ongelofelijk sterk en met een beetje verstandig gebruik (en uiteraard geluk dat hij nooit beschadigt) gaat een hengel een vissersleven mee.

Het gebruik van een tippetklasse i.c.m. een bepaalde aftma klasse is naar mijn idee afhankelijk van de situatie en het inzicht, de voorkeur en skills van de visser. Als voorbeeld, zelfs heel dunne nylon is nog altijd sterker dan bijvoorbeeld de kracht die nodig is om bijvoorbeeld een #9 hengel 90 graden krom te trekken.
::wtf::

wh82

#14
Wat betreft die zijwaartse kracht op stromend water: Daar kan ik uit ervaring te weinig over zeggen, vis meestal op stilstaand water en heb me nooit heel druk gemaakt over drillen, die vis kwam wel binnen.
Wat je zegt is wel strijdig met hetgene wat je het meeste leest maargoed praktijk > theorie dus ben geneigd je geloven en ik moet het zelf dan ook maar ervaren.

Lossers heb ik eigenlijk niet heel vaak last van, als het gebeurt is het toch wel met springende vis en dat de haak dan in de lucht losraakt, maar hoe vaak is dat...

Missers bij het aanslaan, dat heb ik wel vaak (of uberhaupt gemiste aanbeten). Waarschijnlijk door timing? Maar ik hou er ook niet van om te lang te wachten zodat je zo'n haak ergens achteruit de keel kan gaan vissen.

Over breken, dat is wellicht wel zo maar aangezien ik een handgebouwde (klinkt duur, is het niet) hengel heb zonder 25 jaar of levenslang garantie ben ik liever voorzichtig.

Stel ik had een hengel van Syntrix (Hardy) of een Orvis Helios dan heb je veel marge (en natuurlijk ook die garantie), maar ik weet niet of ik dat zelf ook heb, ik vermoed van niet.
https://www.youtube.com/watch?v=MGJRnYPrkdk









Scaramouche

#15
Vlieghengels - ook de goedkopere - kunnen echt heel veel hebben. Iemand heeft eens een filmpje van mij gemaakt terwijl ik met een sinktiplijn aan het dubbelstrippen was. In slowmotion zag je heel goed hoe de tip doorboog op het moment van de strip, gewoon 180 graden  :o (en ja dat liet me ook zien dat ik veel te hard stripte en dat dat dus de reden was voor mijn tailing loops). Maar sindsdien maak ik me eigenlijk niet meer zo'n zorgen over hengelbreuk tijdens het vissen.

Liever 1 vis aan de haak, dan de lucht van 10